Terapia logopedyczna
Oddychanie
Jak często człowiek zastanawia się nad swoim oddechem? Zazwyczaj wtedy, kiedy z jakiegoś powodu nie może złapać tchu, albo zauważa, że trudno mu się oddycha. Pomimo tego, że nie zwracamy większej uwagi na to jak i czy oddychamy, właśnie prawidłowy tor oddechowy jest jednym z kluczowych elementów pracy logopedy.
Oddychanie jest jednym z automatyzmów ruchowych w naszym ciele. Zawiaduje nim rdzeń przedłużony, a w sam proces zaangażowanych jest wiele mięśni. Na to jak oddychamy wpływa wiele czynników, począwszy od stylu życia, pracy, aktywności, a także nawyków posturalnych.
Ciekawostką jest to, że każdy człowiek ma swój wypracowany i wypróbowany sposób oddychania, a na to jak oddychamy duży znaczenia odegrały wzorce kulturowe, w których wzrastaliśmy i żyjemy.
Wyróżnia się dwa tory oddechowe:
- Piersiowy – w tym oddechu mamy do czynienia z powiększeniem objętości klatki piersiowej we wszystkich kierunkach, a podczas wydechu – jej zmniejszenie. Wizualnie mamy do czynienia z charakterystycznym podniesieniem ramion (jak przy teatralnym wzruszeniu nimi).
- Brzuszny – opiera się na prawidłowej i silnej pracy przepony. Żeby to sobie zobrazować, należy sobie wyobrazić, że oddech zaczyna się już w miednicy na wysokości pęcherza i stopniowo przenosi się w górę, wypełniając całą powierzchnię jamy brzusznej. W ten oddech zaangażowane są także mięśnie brzucha.
Inną kwestią jest sposób oddychania. Dlatego warto przyjrzeć się jak nasze dzieci oddychają podczas różnych aktywności, zarówno w ciągu dnia, jak i w nocy. Czy buzia jest otwarta czy zamknięta?
Prawidłowy sposób oddychania odbywa się przez nos. Jakie korzyści płyną z tego? Olbrzymie!
- Powietrze przefiltrowane i co ważne ogrzane(!) jest pierwszą barierą ochronną dla organizmu przez wirusami i bakteriami;
- Podczas oddechu powietrze przedostaje się do zatok przynosowych, dzięki czemu wpływa pozytywnie na prawidłowy rozrost środkowej części twarzy;
- Wpływa na prawidłowe natlenienie organizmu, a także dotlenienie i odżywienie komórek ciała;
- Wpływa na stworzenie prawidłowych warunków dla pracy mięśni twarzy;
- Ma znaczenie przy kształtowaniu się zgryzu i prawidłowej pozycji spoczynkowej języka i usta;
Widząc wielkie korzyści z oddechu nosem, należy też wspomnieć o konsekwencjach sytuacji przeciwnej – oddychaniu ustami:
- Nieogrzane powietrze dostaje się bezpośrednio do gardła, drażni migdałki podniebienne i trzeci migdał, co w rezultacie powoduje stan zapalny, przerost migdałków i zwężenie dróg oddechowych;
- Brak prawidłowej pozycji spoczynkowej języka, co daje wpływa na to, że język, zamiast leżeć na podniebieniu i stymulować prawidłowy rozrost szczęki i górnego łuku zębowego, leży na dole jamy ustnej i staje się „leniwy”;
- Nieprawidłowa pozycja spoczynkowa języka jest jedną z przyczyn wad zgryzu i wad wymowy;
- Osłabienie mięśnia okrężnego ust oraz mięśni twarzy, których zadaniem jest utrzymanie żuchwy we właściwym miejscu, przez co usta się nie domykają;
- Niedotlenienie układu nerwowego, co skutkuje problemami z koncentracją.
Dlatego jeżeli zauważą Państwo, iż Wasze dziecko oddycha buzią, należy zgłosić się do logopedy. Specjalista zaleci odpowiednie ćwiczenia, a przede wszystkim ustali przyczynę takiego stanu rzeczy i zaproponuje konsultację u laryngologa, który oceni drożność dróg oddechowych.
Przygotowałam dla Państwa kilka propozycji ćwiczeń oddechowych, które nie tylko mają wpływ na osiągnięcie sukcesu terapeutycznego, ale też mogą być świetną zabawą.
Zapraszam do skorzystania z propozycji, które można wykonać bez wychodzenia z domu z produktów dostępnych pod ręką.
Ćwiczenia oddechowe
- Zdmuchiwanie lekkiego przedmiotu z ręki lub ze stołu. Można wykorzystać, watę, piórka, kawałki papieru, chusteczki higienicznej, czy serwetki.
- Dmuchanie na wiatraczek. Film, jak można wykonać wiatraczek samodzielnie.
- Puszczanie baniek mydlanych. Jeśli nie mamy w domu płynu do baniek, zamieszczam przepis:
Składniki:
1 litr ciepłej wody
30 ml płynu do mycia naczyń
15 ml gliceryny (ew. łyżeczka cukru bądź cukru pudru)
Do ciepłej wody wlej płyn do mycia naczyń oraz glicerynę, którą można kupić w aptece. Glicerynę, która nadaje trwałość bańkom, można zastąpić łyżeczką cukru albo cukru pudru. Potem wystarczy wszystkie składniki powoli wymieszać i już można puszczać kolorowe bańki mydlane!
Do dmuchania będzie potrzebna słomka. Można rozciąć końcówkę na cztery, rozchylić przecięte kawałki, dzięki czemu będzie można robić większe bańki.
- Dmuchanie w trąbkę zwiniętą z dłoni.
- Dmuchanie na papierowe łódki, lekkie przedmioty pływające w misce z wodą lub w wannie. (Film instruktażowy jak zrobić papierową łódkę poniżej). Źródło: https://www.youtube.com/watch?v=mF3mUchYAi0, dostęp: 15.11.2021.
- Dmuchanie przez słomkę na lekkie elementy np. kawałki papieru kolorowego, kuleczki waty, piórka.
- Chuchanie na lusterko i obserwowanie jak zaparowało.
Zapraszam do zabawy!